72607445d2be2c64

Jaap Marinus en Erik Drenth: Staatgeschreven, de zeven zekerheden

Oké, het is de maandag van het nieuwe jaar. De hele wereld ligt in bed. Maar heb ik nog een recensie te schrijven. Want dat is leuk. Nadat ik enige tijd geleden het boekje "de kerk" van Reinier Sonneveld besprak, op mijn eigen overbodig typische manier, kreeg ik nu het boek "De zeven zekerheden, Staatgeschreven", van Jaap Marinus en Erik Drenth toegestuurt. Of ik daar niet woorden over op papier kon zetten.

De opzet van het boek is eenvoudig. Na een voorwoord van cultuurtheoloog Frank G. Bosman (niemand weet waar die G voor staat) is er een korte inleiding door Jaap en Erik. Waarin uitgelegd wordt dat Jaap in staat is om zonder over z'n eigen tong te struikelen tegen meisjes te praten en er moeilijke woorden zoals "fel-vrijzinnig" en "fundamentalistisch-orthodox" gebruikt worden. Wat natuurlijk pleonasmen van de hoge bovenste plank zijn.

Over de rest van het boek merk ik dat er twee tegenstrijdige meningen in mij in een episch gevecht verwikkeld zijn. Die van de degelijke orthodoxe christenhond en die van de harde vrijdenkende atheïst. Wat me, schrijftechnisch gezien, een fantastische mogelijkheid bied om deze recensie, net als het boek, in een gestyleerde tweespraak vorm te gieten.

Orthodoxe christenhond

Laten we eerlijk zijn. Dit boek is een goddeloos prutswerk. Hoewel de schrijvers aan het begin uitleggen dat twijfel een middel is en geen doel zijn deze schrijvers wel bezig om impliciet en expliciet twijfel op een ongenaakbaar voetstuk te plaatsen. Twijfel is heilig. Er is niets goed dan twijfel. Dat is de enige zekerheid die wij kennen. Ok, in alle redelijkheid is twijfel natuurlijk op zich wel in orde. Het komt in de Bijbel veelvuldig voor. Maar waar deze schrijvers mee bezig zijn is niets anders dan zichzelf bevestigen. Het is heus wel goed om te twijfelen, hoor. En als er nu maar genoeg andere, vrijzinnige, christenen zijn die dat ook vinden, dan kunnen ze zich goedvoelen en met z'n allen in een hoekje gaan zitten twijfelen. Fijn voor ze.

Akkoord, over het boek. Het is in 3 delen gegoten: christendom in heden, verleden en toekomst. Binnen deze delen worden een paar thema's besproken, telkens in de vorm van een tweespraak van de twee schrijvers. Hierbij wordt er over en weer op elkaar gereageerd om vervolgens onder het kopje "herkenning" elkaar te vinden. Dit wordt elke keer aan de hand van een Bijbeltekst gedaan. Niet dat er ook maar op enige wijze sprake is van uitleg van die Bijbeltekst. Het zou mogelijk zijn alle Bijbelteksten boven de hoofdstukken te verwisselen en niemand zou het merken. Het eind van het hoofdstuk is iedere keer dat we het allemaal niet zeker weten en als we maar lief voor elkaar zijn dan hebben we met kerst volgend jaar een mooie wereld. Oké, ze vechten dan een beetje of daar dan het beste de term "naastenliefde" of "gemeenschap" voor gebruikt kan worden, maar in wezenlijke zin zeggen ze exact hetzelfde. Ze gebruiken er alleen dusdanig veel woorden voor dat het niet opvalt. Alleen Erik toont op enig moment wat ballen door eerlijk te zeggen dat hij niet gelooft dat Jezus is opgestaan. Waar Jaap onderhand staat in z'n geloof weet niemand. Is het een vrijzinnig christen of durft hij ergens nog zekerheid in te vinden?

Vrijdenkend humanistisch atheïst

Hoe vet dat mij, als keihard atheïst, ook gevraagd wordt om iets over dit boek te schrijven. Dat is lef tonen. Voordat ik verder ga, laat ik op dit punt in deze recensie, volkomen nutteloos, een verkeerd geschreven smerig woord invoegen: tietun en neuqseks. Dat maakt mijn argumenten des te krachtiger.

Hoe dan ook. Het is hoopvol om deze beweging binnen de kerk te zien. In dit boekje, dat niet eens heel dik is, laten twee jonge christenen zien dat ze het qua intellectuele capaciteiten beter doen dan de meeste schoorstenen. Ze durven eerlijk te zeggen dat de Bijbel misschien wel niet letterlijk waar is en dat het claimen van een onbewezen dogma's iritant is. Dat er nog geen openlijke boekverbrandingen zijn geweest en de meeste kritiek op dit boek verbaal was doet mij vermoeden dat het steeds beter gaat met religie in Nederland. Nog heel even en het is helemaal verdwenen. Het heeft sinds de verlichting nog een paar honderd jaar te lang geduurd, maar we zijn er nu eindelijk. Een godsdienst vrij land; Jaap en Erik, welkom.

Nu zijn dit uiteraard twee meningen die in mij omgaan. Maar, aan de reacties die ik over dit boek gezien heb te zien, zijn dit misschien ook wel de enige twee meningen überhaupt die er over dit boek zijn. Vrijzinnigen die het fijn vinden om erkenning te krijgen voor hun twijfel en orthodoxen die het boek afbranden omdat het niet net als zijzelf allerlei claims doen die op lucht en leegte gebaseerd zijn.

Wat mij bij het laatste brengt. Waar in dit boek elke tweespraak afgesloten werd met een "herkenning". De twee schrijvers die elkaar vinden op een gezamenlijke grond ga ik deze recencie eveneens afsluiten met een synthese. Tussen de orthodox en vrijdenker.

De nar

In dit boek wordt er op enig moment gezeurd over de slang in het paradijs. Want welke taal sprak dat ding eigenlijk? Jemig. Waar de orthodoxe christen loopt te zeiken dat dat verhaal gaat over een aarde die in exaxt 6 dagen van 24 uur gemaakt wordt en de atheïst lacht omdat Adam en Eva naakt rondliepen poneer ik de volgende stelling: het zal me een vergulde rotzorg op een cracker zijn welke taal die slang sprak. Al jodelde dat kloteding. Al is de aarde gemaakt in 2.5 miljoen jaar terwijl God aan het jongleren was. Volgens mij verteld dat verhaal voornamelijk dat we in een imperfecte wereld leven en dat we daar als mensen aan bijdragen. Is er iemand die dat ontkent? Volgens mij hebben ze voor dat soort mensen van die witte truien gemaakt met van die lange mouwen.

Hoe dan ook. Wat ik mis in dit boek is wat lef. Oké, twijfel is goed. Want sommige dingen in de Bijbel weten we niet zeker. Dat klopt. En nou, flipping, en? Maar wat zou ik graag de volgende discussie tussen deze heren zien: "Is Jezus opgestaan?". Als in, fysiek, letterlijk. Want waar ik er niet mee kan zitten als een jonge-aarde theorie niet vol te houden is, waar het me een zorg zal zijn dat hetzelfde verhaal soms verschillend in de Bijbel staat, waar het me geen pindakaas op een tosti boeit dat er zelfs ethische tegenstrijdig in dat boek staan hebben we nog steeds dat ene verhaal. Dat verhaal dat 4 keer opgeschreven is, door verschillende mensen, van een dude, met lang haar, een baard en een wit kleed, die dood was, en toen niet meer. En hoe je het ook went of keert, dat verhaal is een fantastische hoop, iets om een heel leven aan vast te houden, als het waar is. Want als het niet waar is dan is het een karige wanhoop. Dan is het niet een mooi verhaal, waar in een tweespraak een beetje over gewauweld kan worden, dan is het een lelijke wanhoop die nergens over gaat. Dan is het jezelf voor de gek houden. Dan is het beter om een mengeling van een zelfhulpboek en "in de ban van de ring" te lezen.

Goed. Dat zou mijn voorstel dus zijn. Er staan zo verschrikkelijk veel fouten in de Bijbel. En zonder dit centrale punt is die Bijbel voornamelijk nuttig als deurstop. Maar als het waar is, dan is dat nogal wat, de wereld op z'n kop, alles is anders dan we allemaal denken. Which is it?

Raad ik dit boek aan? Gedeeltelijk. Ik raad aan het te lezen aan iedereen die het normaliter niet zou lezen en raad het af voor een ieder die het lezen zou. Vrijzinnige denkers zou ik gunnen dat ze de twijfel voorbij durven gaan. Maar tegelijkertijd, er zijn te veel christenen die halsstarrig weigeren om met open ogen dat ding te lezen, die wel wat twijfel kunnen gebruiken. Voor hen is dit boek.

Dinand Mentink

  • vr. 18 mei 2018 22:04:35

Ja. Dat snap ik. Ach, zo hoort dat ook bij teksten.Over die atheïst. Mijn innerlijke atheïst is misschien ook wel niet meer dan de mogelijkheid tot logisch denken en een ontzettende iritatie aan christelijke drogredenaties, een heleboel mafheid binnen de kerk en de verschrikkelijke naïviteit die vaak uit gelovige hoek komt. Zoals gezegd, de Bijbel staat vol met fouten, maar Jezus is opgestaan.

Miller

  • vr. 18 mei 2018 22:04:35

Klopt, ik geef er een beetje m'n eigen draai aan. Maar Marinus doet lekker vaag. Hoofdstuk 1 vind ik al met al niet zo sterk in die zin, het bevat wat open deuren over sociaal gedrag. Ik zal in mijn eigen bespreking proberen wat specifieker te zijn. Je aanpak vond ik i.i.g. erg grappig en origineel. Riep bij mij de vraag op of ik ook een atheïstische kant heb. In navolging zal ik ongetwijfeld dagelijks tekort schieten, maar intellectueel en conceptueel heb ik niets met vrijzinnigheid en atheïsme. Het zit al gauw in mijn irritatie zone.

Dinand Mentink

  • vr. 18 mei 2018 22:04:35

Wat is het verschil?Maar allicht. Echter, de vraag die ik stel, wat geloof je er zelf van? Je doet er immers geen uitspraken over. En in het kader van Staatgeschreven lijkt het me wel relevant. Alle verhalen in de Bijbel, met alle kanttekeningen die erbij horen, krijgen een heel andere betekenis afhankelijk van wat je mening van dit ene verhaal is.

Dinand Mentink

  • vr. 18 mei 2018 22:04:35

Is dat wat ik zei? Ik denk het niet. Het is meer een vraag van mijn kant. Het principe van dialoog over geloof vind ik mooi. Maar wat ik in dit boek, een beetje, mis is het lef om het daarin over de echt belangrijke dingen te hebben.

Aan de andere kant, dat is misschien ook wel niet waar dit boek over gaat, de insteek is meer het bespreken van hedendaags geloof.

Zoiets. Al met al was het boek ruim oké, ik hoop dat dat ook blijkt uit deze rant.

Miller

  • vr. 18 mei 2018 22:04:35

Had al het idee dat ik dit beter op mijn eigen blog kon zeggen, maar was er daar nog niet aan toegekomen. Maar je antwoord is me niet helemaal duidelijk. Ik kom erop terug. En ja, wokken o.i.d. lijkt me leuk. Februari ergens? Via DM, mail en uitgever Paul erbij betrekken natuurlijk.

Jaap

  • vr. 18 mei 2018 22:04:35

@Miller: ik bekritiseer het dogma. Ontken hem daarmee niet. Toch maar wokken. ;)

Miller

  • vr. 18 mei 2018 22:04:35

Je recensie is grappig. Is de opstanding waar? Ja, natuurlijk. Een individuele gelovige kan daar eventueel aan twijfelen, maar als kerk is dit een onopgeefbaar gegeven. Ik vind Marinus ook niet bijster positief als hij twijfelt aan de Godheid van Christus. Ook daaraan kun je als individuele gelovige twijfelen, maar als theoloog niet. Dan moet je inderdaad ballen tonen, zoals je heel snedig opmerkt, je conclusies trekken en uit de kerk stappen.

Plaats een reactie

Notificaties

Schrijf je in voor de email notificaties en ontvang een berichtje als er een nieuw artikel op dinandmentink.nl staat.

Schrijf je in

Volgend artikel

b92cbb6ffa28eede

De kerk van Reinier Sonneveld

Al enige tijd heb ik als plan om hier af en toe een boekrecensie te plaatsen. Waarom? Nou om dezelfde reden dat deze site er überhaubt is, ik vind het leuk om te schrijven. En nog leuker vind ik het om mijn mening te geven over andermans levenswerk. Goed, recensies dus. Die gaan in mijn eigen stijl zijn. Dat wil zeggen dat ze schromelijk overdreven, een klein beetje grappig en bovenal volslagen nutteloos zijn.