Huilie Huilie, Noah is Bijbelse kunst. Reflectie op theologie

• do. 24 apr. 2014 09:30:00
• Geestig

Goed. Naar Noah geweest. Er waren al aardig wat mensen in mijn omgeving die de film onbijbels vonden, dus ik kon bijna niet anders dan hem mooi vinden. Laten we de belangrijkste dingen op een rij zetten. Is de film goed geschreven? Nee. Is het een goede fantasy film? Nee. Is het een brave vertelling van het christelijk verhaal? Nee. Het acteerwerk is overtuigend. Dialogen aardig uitgewerkt. Special effects wel oké. Maar al met al is het als actie/fantasy film een onvoldoende.

Als je gewoon op zoek bent naar een leuke film is Noah niet geschikt.

Er kunnen spoilers zitten in dit stuk. Ik heb geprobeerd dit minimaal te doen.

Bijbelse kunst

Reden dat ik Noah toch schitterend vind is de diepgang van de film.

De mens leeft ten koste van de schepping. Alles gaat kapot. De wereld is doods en leeg. Een grote reboot, een herstart, is nodig. En om die reden zal God de boel onder water zetten. In Noah worden heel duidelijk good guys en bad guys neergezet. De afstammelingen van Kaïn zijn slechte industrialisten en de afstammelingen van Set zijn vredelievende planteneters. Lekker duidelijk. Tot zover ook nog niet interessant.

Interessant word het zodra Noah keuzes moet maken. Gaan er vruchtbare vrouwen mee aan boord? Mag de mens weer rondlopen op de nieuwe aarde? Noah sluit zijn ogen niet voor de slechte kanten die er in ieder mens zit en besluit dat er op de nieuwe wereld geen mensen zullen rondlopen.

Zodra de deur van de Ark dicht zit komt de film echt op gang. Interne wrijving in het gezin en keuzes die gemaakt moeten worden. Op schitterende wijze word in Noah de vraag uitgewerkt waarom de mens op de nieuwe aarde weer aanwezig mag zijn. De mens had toch alles kapotgemaakt? Enkele vragen die Noach ook in het boek gehad zal hebben. Waarom ik? Waarom is er genade? Worden in de film overduidelijk aan de orde gesteld. Alleen anders dan gebruikelijk. Mooi.

Waarom mag de mens op de nieuwe aarde rondlopen?

Is de mens kroonjuweel van God op de schepping of een mislukt project?

Verder mooi vind ik hoe in de film Noah God overduidelijk afwezig is. Kaïn (de slechterik) vraagt meerdere keren "maar laat dan zien dat U er bent". Wanneer geconfronteerd met moeilijke keuzes roept Noah meerdere keren uit "maar laat dan wat van u horen". In het bijbelverhaal zien we God ook niet vaak, in deze film word dat mooi uitgewerkt.

Dit zijn een aantal vragen die gesteld worden. Die ik zelf erg mooi vind passen bij het bijbelse verhaal van Noah. En vragen die in de film op mooie manier belicht worden. Uiteindelijk is het antwoord in de film één van genade:

Ja, er is slechtheid in de mens; en toch mag deze op de nieuwe aarde rondlopen.

Naar mijn mening is Noah een mooi voorbeeld van Bijbelse kunst. Het is niet een vertelling van een Bijbelverhaal, maar door het verhaal te verdraaien ontstaat er een andere belichting van thema's die in het bijbelverhaal alleen op de achtergrond spelen.

De film is in tegenspraak met de manier waarop ik dit Bijbelverhaal lees. Huilie huilie. Een slechte film.

Reflectie op kunst en bijbel

Voor christenen die bitchen op deze film het volgende

De dingen waar je de grootste moeite mee hebt in Noah zijn geen letterlijke tegenspraken met de Bijbel. Het gaat om zaken die ofwel aangevuld zijn ofwel in tegenspraak zijn met hoe jij de Bijbel uitlegt.

Wat mij betreft is strikte correctheid niet wat een film goed of slecht maakt. Op de EH leerden we de "zes hermeneutische vuistregels". Dat zijn zes regels die zeggen hoe Bijbeluitleg moet gaan. Letten op context, bijbel is tijd betrokken, bijbel zichzelf laten uitleggen, geen dingen bij verzinnen, dat soort dingen. Het is prima mogelijk om je aan al deze regeltjes te houden en een totaal goddeloze boodschap te brengen. Én, in het nieuwe testament kom je af en toe bijbeluitleg tegen van de eerste christenen. Zij overtreden al deze regels, regelmatig. Maar brengen toch een goddelijke boodschap. Kortom.

Je kan je aan alle regels houden en er qua Bijbel uitleg totaal naast zitten en je kan alle regels aan je laars lappen en toch een Goddelijke boodschap brengen.

Dat is ook wat Noah doet.

Cruciaal in de film was een moment waarop Noah van plan is twee kinderen te doden. Want, dat moet van God. Ja? Echt? We zien deze opdracht nergens in de film. Welke keuze Noah maakt spoil ik niet. De goede keuze zou zijn wanneer Noah ongehoorzaam is aan zijn eigen verwrongen godsbeeld.

Zo zie ik ook Bijbel en theologie. We moeten van God de Bijbel letterlijk nemen. Vormen van kunst, schoonheid, filosofie en liefde die daaraan af doen moeten afgemaakt worden. Dat is wat je jezelf kan vertellen, net als Noach die zichzelf vertelde twee kinderen te moeten vermoorden.

Dat is niet mijn keuze.