Testen voor kerken

• di. 23 nov. 2021 08:00:00
• Dagboek van een Nar

We wonen hier nu sinds januari, dus het is op zich wel een prettig moment om eens op zoek te gaan naar een kerk. Een echte, niet alleen een klooster waar ik een week kan zitten lezen. Als het gaat om het beoordelen of een kerk iets voor ons is heb ik een aantal eenvoudige tests. Ik spreek er geinend over, maar laat je niet op het verkeerde been zetten, ik meen het wel degelijk. Elke gezonde, normale, prettige, kerk slaagt voor de 3-regels-test, de 3-minuten-test en de Joram-test. Als bonus voeg ik daar de koffie-uitblaas-test aan toe.

3-regels-test

Een goede kerk heeft 3 eigenschappen zeg ik altijd. Het duurt niet te lang, ze zeggen niet al te veel domme dingen en na afloop hebben ze koffie. Wat mij betreft is dit de basis voor elke kerk en het is gênant hoe weinig kerken hier aan voldoen. Dit meen ik wel degelijk.

Van zwartgallig-gerifformeerd tot toxisch-evangelisch, in alle nare uithoeken van de kerk zijn diensten te lang. In zwartenkousenland is de preek te lang, bij charismagisch-wondergelisch de mededelingen en collecte.

En laat me niet beginnen over koffie. Het mag een slap bakje zijn (maar liever niet), zonder koekje (maar liever wel), in een plastic bekertje zonder houder (maar liever een te klein kopje op een gammel schoteltje, zoals het hoort) maar je hebt gewoon het fatsoen om een kopje koffie te schenken. Hemel.

Als het gaat over domme dingen zeggen. Het maakt me niet zoveel uit of het gedoempreek over zondigheid is of magischdenkende wonderverhalen die kant noch wal raken. Uitleg van de Bijbel is tof, maar zorg dat je als dominee/preker/voorganger/pipo binnen de kaders van je vak theologie blijft. Wat me natuurlijkerwijs brengt bij de volgend test.

De 3 minuten test

Als je tijdens de eerste 3 minuten denkt "oh mijn hemel dit is niet oké" dan kun je het beste opstaan en weglopen. Het word niet beter.

Dit kan bijvoorbeeld zijn omdat er een "spreker uit eigen gelederen" begint aan een non-verhaal over Israël-eindtijd-job-leviathan-vaccins. Of veel eenvoudiger omdat ze binnen 3 minuten beginnen over hoeveel miljoen ze hebben verdiend als kerk en dat er een collecte komt met z'n eigen schriftlezing. In beidde gevallen gaat het niet beter worden, nooit. Het word nooit beter.

Ook als je tijdens de eerste 3 minuten een moeilijk te plaatsen "ik voel me hier heel ongemakkelijk bij" gevoel hebt kun je beter weglopen. Wat me brengt bij de volgende test.

De Joram-test

Joram is de excuus-heiden in mijn vriendenkring. Niet dat hij de enige heiden is onder vrienden, maar hij is de heiden waartegen ik mij verexcuseer. En terecht.

Hoe dan ook. Meer dan dat Joram een goede vriend en excuusheiden is is hij iets belangrijkers, namelijk een nuttig hypothetisch construct. Dit is één van mijn grotere complimenten, steek die maar in je zak. Laat me dat uitleggen.

Als ik in een kerk zit (dit is echt waar) en denk "hier voel ik me ongemakkelijk bij" dan stel ik me voor dat Joram naast me zit, als een soort personal Jesus, en dat ik aan hem uitleg wat de dominee aan het vertellen is. Dit wordt doorgaans direct gevolgt door een innerlijke "aaaaaaaah, dat is waarom dit tyfustakkegênant is". Bedankt Joram!

Bonus: de koffieuitblaastest

Is er dan helemaal geen genade? Kan een kerk het ooit goed genoeg doen? Nou, als ik eerlijk ben, volgens mij vraag ik om een sociaal-beetje-oké situatie waar ze niet al te veel ongezonde onzin verkopen en na afloop een kopje koffie schenken. Het doet me pijn dat dat zo moeilijk is.

Maar, er is nog één hoop in kerkleven en ledenwerven, de koffieuitblaastest.

Laat me die toelichten met een voorbeeld. Soms zit een kerk op het randje. Zo ook de laatste keer dat wij bij de Baptisten zaten hiero in Deventer. De eigen voorganger was er niet, dus er was een dienst in elkaar gezet doordat een aantal leden een lied hadden aangedragen en daar iets over vertelde. Prima natuurlijk.

Helaas bleek dit niet een "spontane leuke mix van lief en leed" te zijn, maar een stapel van ongeveer 8 liederen waar een verhaal bij hoorde "mijn moeder/broer/vriendin is overleden/ziek/moeilijk en dit nummer doet me er aan denken". Begrijp me niet verkeerd, ik ben 100% voor kerken waar de inhoud door de volledige gemeenschap word vormgegeven (zie ook, priesterschap van alle heiligen, een persoonlijk stokpaardje, red). Ook ben ik absoluut voor het verwoorden van verdriet en lijden, het soms-niet-maakbaar zijn van de wereld.

Maar onverwacht een 1.5 uur lang huilen met zware muzieknummers is wel, eh, zwaar. Daarvoor ga ik wel recreatief naar een begrafenis.

Dit is waar de koffieuitblaastest begint. Stel dat je na afloop van de dienst naar buiten loopt en denkt "ok, ik weet niet zo goed of dit iets voor ons is" en achter je loopt één van de leden met een koppie koffie naar buiten en verzucht luid "zo, goede genade wat was dat zwaar zeg mijn hemel". Dan kun je die kerk nog een kans geven. De koffieuitblaastest.

Zo, goede genade wat was dat zwaar zeg mijn hemel.

Lockdownstreamgemak

Maakt de lockdown dan echt de kerkenspeurtocht zoveel makkelijker? Jazeker. Met name als het gaat om de 3-minuten-test. Waarom? Nou. 1 woord. Streamen. Elke kerk doet tegenwoordig videouitzenden. Oh, mijn, hemel. Stel dat je binnen 3 minuten baalt van een kerk, bijvoorbeeld omdat ze nog voordat er "hallo" gezegd is met wonderverhalen over geldbedragen beginnen, dan heb je bij een kerk-in-het-eggie dikke-domme-pech en mag je 2 uur lang met kromme tenen stilzitten terwijl je het liefste meneer de spreekclown van z'n kansel zou willen nokken met een welgerichte "dit is volkomen onzin". In het geval van een videostream zet je de TV uit en vraag je aan je vrouw of ze nog koffie wil terwijl je plannen maakt voor de rest van de ochtend die zojuist beschikbaar kwam.

Dat doet me trouwens denken aan een nieuwe test. Als je na 2 minuten denkt "shit ik ben blij dat ik deze pipo gewoon kan muten" dan kun je de kerk uberhaubt van je lijstje halen. De videostreamtest.