farnoosh-abdollahi-vIkABUsLEDY-unsplash

Dinand en Sander en de kloof

Kort berichtje vandaag. Daphne wees mij op "Sander en de kloof", een programma van 6 afleveringen dat vanaf volgende week op de VPRO is.

Sander en de kloof gaat over de steeds maar groeiende kloof tussen arm en rijk en maakt inzichtelijk welke gevolgen die vermogensongelijkheid heeft voor onze maatschappij.

Sander Schimmelpenninck komt uit een vermogend adellijk geslacht en maakt zelf deel uit van de economische elite. Hij kent het leven in deze kringen van binnenuit en kan zich flink ergeren aan hoe het er in de wereld van de allerrijksten aan toegaat. Zij kunnen in Nederland namelijk heel makkelijk kapitaal doorgeven aan hun kinderen, die op hun beurt, zonder er iets voor te hebben gedaan, ook rijk worden én blijven. Is succesvol zijn nog wel een kwestie van hard werken, of gaat het er steeds meer om op welke plek je wieg heeft gestaan?

In Sander en de kloof spreekt Schimmelpenninck de haves en de havenots over hun kansen op de woningmarkt, in het onderwijs en de gezondheidszorg.

~ VPRO's Sander en de kloof

Nu ik begonnen ben aan mijn eigen speurtochtje naar antwoord op de vraag "hoe komen we van rentenierskapitalisme af" ben ik benieuwd naar Sander en de kloof. Laat ik een paar gedachten vooraf optekenen;

In mijn eigen omgeving roep preek ik al jaren over het onrecht van rente, onverdiend inkomen uit vermogen, en dat we de vermogensongelijkheid moeten terugdringen. Wat daarin opvalt is hoe extreem veel weerstand deze -evident volkomen logische- stelling oplevert. Mensen met nog geen 10k op de bank roepen, triviaal weerlegbaar, "dubbele belasting", "sterftaks" en "belasting op succes" terwijl vermogende boomers salonsocialisme bedrijven tot het henzelf raakt. Vermogensongelijkheid terugbrengen zou voor beidde beter zijn.

Wat me aanspreekt aan deze serie is dat Sander (zelf pittig economische elite) in gesprek gaat met zowel de huisjesmelkende vastgoedmiljonair als de vuilnisman die keihard economisch uitgebuit wordt. Wat ik ook mooi vind is dat Sander enkele meningen is toegedaan die haaks staan op de mijne. Interessant, leerzaam, prima.

Waar ik bang voor ben is dat de conclusie een laf nietszeggend "vermogende mensen moeten iets meer wat goeds doen" wordt. Er is niets om aan te nemen dat vermogende mensen dat gaan doen, ik geloof er niet in. Het is tijd om stilzittend geld te gaan belasten. Maar goed, we gaan het zien.

Wat ik ga doen is iedere donderdag kijken en daarna een kleine bespreking geven. Korte samenvatting en bespreking; wat viel me op, wat vond ik leerzaam, waar ben ik kritisch over.

Kijk je mee? Iedere vrijdag of zaterdag vanaf volgende week een bespreking, de reacties staan open. Ik ben benieuwd.

P.S. Ik ben bekend met andere dingen die Sander ook geschreven heeft en de kritiek daarop in mijn bubbel. Deze serie vind ik interessant en probeer ik op zichzelf te bekijken.

P.P.S. Ik zoek nog een naam voor deze blogserie over kapitalisme, rente, onrecht. De beste suggestie krijgt een NFT.

Bianca

  • di. 11 jan. 2022 09:22:43

Interessant, misschien kijk ik wel mee. Ieder ziet een stukje van de waarheid, namelijk vanuit zijn eigen perspectief. Weinigen zijn in staat andere perspectieven te begrijpen en evenveel gewicht toe te kennen. Mmm, perspectief, goede naam voor je blog?

Dirk

  • di. 11 jan. 2022 14:06:35

Ik ga uiteraard kijken. Ik ben heel benieuwd. Ik ben het ook niet altijd met Sander eens, maar hij zegt wel vaker verstandige dingen en is bereid om de discussie aan te gaan, en dat vind ik persoonlijk een heel groot goed.

Nu ik er over zit na te denken, het lijkt er op dat vastgoed het probleem is. en dan vooral de waarde van vastgoed bovenop de grond prijs en de daadwerkelijke stenen (laten we dit grond+herbouwwaarde noemen). je zou kunnen stellen dat een huis niet meer waard kan zijn dan grond+herbouwwaarde+een gemaximeerde afwijking voor markteffecten (+/- 5%?). Om er dan voor te zorgen dat de grondprijzen beheersbaar blijven, zou je over kunnen gaan op het oude erfpacht stelsel: de stenen zijn van jou, maar de grond huur je van de gemeente, dus ook dat blijft beperkt. De overgang daar naartoe zou wel vervelend zijn voor diegenen die recent hebben gekocht. Belastingtechnisch zou je ook kunnen stellen dat je woonhuis buiten beschouwing wordt gelaten bij vermogensbelasting en dat courantheid (hoe makkelijk en snel iets te verkopen is) een factor gaat zijn in vermogensbelasting... Gewoon een ideetje.

En hoewel we (lees: de fiscus) het inkomen vanuit vermogen wel belasten (daar was nog een interessante spaarders zaak over), is het belasten van vermogen toch lastig aan de man te brengen. Zeker om dat vermogen lang niet altijd vrij besteedbaar vermogen is. Een voorbeeld: je huis; je begint met een hypotheek en terwijl je die aflost vergroot je je vermogen via je huis. Dit is niet courant omdat je het nodig hebt, ongeacht of deze waarde 0 is of 1.000.000. Daarnaast is het verkopen van een huis (als je niet in een markt zoals vandaag zit) niet iets wat je in een uur kunt doen. (dit is ook een probleem bij erfrecht: een deel van de erfenis aan de debet-zijde is niet courant, het deel van de erfenis aan credit zijde is dat wel, waaronder ook de successiebelasting).

Het lijkt mij dat vooral vastgoed het probleem is van het belasten van vermogen.

Als naam voor je blog:

"Hebben & Houden?"

lichte pun m.b.t. idioom, kort, en het gebruik van een ampersand is altijd een pré...

Dinand

  • di. 11 jan. 2022 14:29:54

@Dirk

Ik weet niet of ik het helemaal met je eens ben dat vastgoed het enige/grootste probleem is. Afgeroomde arbeid in de vorm van dividend en platformtol is net zo goed afgeroomde arbeid als huur en rente (op hypotheek). Maar goed, de woningarmoede die we nu zien is groot genoeg om wellicht alsnog bij vastgoed te beginnen. Weet ik niet.

Een groot deel van de dingen die je noemt, woongenot, liquiditeit en overgangsperikelen zijn volgens mij geen reden om geen vermogen te belasten. Ik heb het idee dat een groot deel van de problemen die je schetst grotendeels voorkomt door progressieve vermogensbelasting en gefaseerd invoeren. Je hebt een huis nodig om in te wonen, wellicht dat je over de eerste 300k geen vermogensbelasting betaald? Mensen die net te vroeg/laat een huis gekocht/verkocht hebben? Gefaseerd invoeren. En vergeet niet, iedere euro vermogensbelasting is een euro minder arbeid die belast is. Wij hebben nét een huis gekocht en bouwen daar pittig vermogen in op. Wat mij betreft mag het allemaal belast worden omdat ik weet dat mijn inkomstenbelasting nog veel harder naar beneden gaat.

Het grootste vermogen zit niet in het hypotheekvrije deel van ons huis maar in de vastgoedfondsen waar mijn broertje, zusje en vrienden nu van moeten huren.

Mag ik het boek "hoe ik toch een huisjesmelker werd" van Hans de Geus aanraden? Je mag em van mij lenen als je wilt.

Erven blijf ik een moeilijk thema vinden en de problemen die je noemt zijn reëel. Maar wellicht dat erfbelasting niet zo belangrijk is als de bezitaccumulatie bij leven niet zo verschrikkelijk is?

Geert-Jan

  • di. 11 jan. 2022 19:17:49

Belasting op je inkomen zie je voornamelijk op je loonstrookje staan, maar het gaat niet af van geld wat je zelf al op de bank hebt staan. Belasting op vermogen moet je betalen op basis van wat je al hebt. Dus ik kan me best voorstellen dat mensen dat laatste moeilijker vinden. Perceptie dus.

Overigens was er in de afgelopen ook op NPO de serie 'Scheefgroei' met een aantal bijna exact dezelfde onderwerpen, o.a. verschil tussen arm en rijk op gebied van onderwijs, huizenmarkt en gezondheidszorg.

Dinand

  • wo. 12 jan. 2022 10:42:39

Scheefgroei kende ik nog niet. Ik zal em opzoeken.

Plaats een reactie

Notificaties

Schrijf je in voor de email notificaties en ontvang een berichtje als er een nieuw artikel op dinandmentink.nl staat.

Schrijf je in

Volgend artikel

jp-valery-mQTTDA_kY_8-unsplash

Kapitalisme, finance, rente; een nieuwe zoektocht

Finance heeft sinds mijn studie mijn interesse. Sinds enige tijd heb ik steeds meer moeite met hoe de wereld financieel werkt, gebaseerd op eindeloze groei en rente. Dat moet anders. "Hoe?" en "Wat kan ik doen?" is momenteel mijn zoektocht.